Hệ Mái Cánh Diều – Tinh Hoa Kỹ Thuật Trong Kiến Trúc Nhà Gỗ Phong Kiến Bắc Bộ.
Hệ Mái Cánh Diều – Tinh Hoa Kỹ Thuật Trong Kiến Trúc Nhà Gỗ Phong Kiến Bắc Bộ.
Thưa quý vị và các bạn!
Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về một tinh hoa trong kiến trúc nhà gỗ Phong Kiến Bắc Bộ – đó là hệ mái cánh diều.
Trong kiến trúc nhà gỗ Phong kiến Bắc Bộ, hệ mái không chỉ có chức năng che chắn, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật, thể hiện trí tuệ bậc thầy của người xưa.
Một trong những giải pháp kết cấu độc đáo và thông minh nhất phải kể đến: Mái cánh diều, hay còn gọi là déo mái.
Vậy, tại sao các bậc tiền nhân đã sáng tạo ra hệ mái này? và sau đây là 2 yếu tố khai sinh ra hệ mái này.
Yếu Tố thứ nhất – Về phương diện thẩm mỹ.
Hệ mái cánh diều sở hữu đường cong mềm mại, duyên dáng.
Nhìn từ xa, mái nhà có độ vút lên thanh thoát, tạo cảm giác bay bổng nhưng vẫn vô cùng vững chãi.
Đường cong ấy không chỉ làm nên vẻ đẹp biểu tượng cho nhà gỗ Phong kiến, mà còn thể hiện triết lý “âm dương hài hòa” trong từng đường nét kiến trúc.
Yếu Tố thứ Hai – Về phương diện kỹ thuật và khoa học.
Sự thông minh của hệ mái này nằm ở những lý do sau:
- Giữ kết cấu vững chắc: Độ cong mái giúp giảm bớt độ dốc thực tế, giữ cho ngói không bị xô, trượt – hiện tượng “tút ngói”.
- Nguyên lý khí động học ưu việt: Đây là điểm thiên tài nhất.
Khi gió bão thổi trực diện vào toàn bộ phần mái trước hoặc sau, đường cong này sẽ tạo thành đường gió dấu ngã khi tiếp xúc với phần nóc mái, tạo ra một lực gì chặt ở trên đỉnh xuống.
Gió càng mạnh, phần mái và cả khung nhà càng được “gì” chặt xuống nền móng, giúp công trình thêm vững vàng trước thiên tai.
Đây là nguyên lý mà Viết Quyền cùng các nghệ nhân đã thấu hiểu và ứng dụng cho dự án của mình.
Một sự so sánh rất thú vị:
Nguyên lý khí động học mà cha ông ta ứng dụng trong kiến trúc mái nhà xưa — với những đường cong mềm mại của mái cánh diều giúp gió lướt nhẹ, giảm lực cản và tăng độ bền vững cho công trình — đây cũng chính là nguyên lý được các kỹ sư hiện đại vận dụng trong thiết kế những siêu xe thể thao tốc độ cao.
Ở đó, từng đường cong thân xe không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn có nhiệm vụ điều hướng luồng gió, giúp tăng độ bám đường, giảm lực cản không khí và đảm bảo xe vận hành ổn định ngay cả ở vận tốc hàng trăm km/giờ.
Có thể nói, từ mái nhà cổ đến siêu xe hiện đại, tư duy khí động học luôn là minh chứng cho trí tuệ và khả năng quan sát thiên nhiên của con người — dù ở bất kỳ thời đại nào.
Đây là một kiến thức quý giá về kiến trúc nhà gỗ truyền thống của người Việt.
Mọi người nhớ lưu lại và chia sẻ để áp dụng đúng cách cho dự án nhà mình, đặc biệt là tại các khu vực miền Trung hay ven biển thường xuyên chịu ảnh hưởng của bão gió.
